İkinci el dizel bir araç almak tehlikeli mi?

[CenGo]

Günümüzde otomobil teknolojileri çok gelişmiştir ve birçok otomobil firması tarafından her sene sayısız otomobil üretimi gerçekleştirilmektedir. Otomobil artık bir lüks değil, ihtiyaç haline gelmiştir, öyle ki; Türkiye de ortalama her aileye bir araç düşmektedir. Ancak döviz kurlarında yükselmeler, ekonomik bazı faktörler ve çeşitli vergilerden ötürü otomobil fiyatları pahalı olabilmektedir. Bu durum özellikle sıfır araçlarda geçerlidir. Fiyatların aşırı pahalı olması araç satın alacak kişileri ikinci ele yöneltmektedir.

Ülkemizde ikinci el araç alım satım işlemleri her sene artmaktadır; ancak ikinci el alırken de sürücülerin kafasında çeşitli soru işaretleri olabilmektedir. Bir çoğu alacağı ikinci elin sıfır gibi olmayacağından endişelenmektedir. Çoğu zaman iyi seçilmiş bir ikinci el araç sıfır araçla aynı performansı vermektedir. Böylece daha az ücretler ödeyerek aynı kalitede bir araca sahip olunabilir. İkinci el alacak bireylerin sordukları diğer soru ise “ikinci el dizel araç alınır mı?” olmaktadır. Sıfır araçlarda yüksek performansları, yüksek verimleri ve uygun sürüş maliyetleri sayesinde belirli bir kilometrenin üzerinde kullanacaklara dizel araç tavsiye edilmektedir. Örneğin benzinli bir araçla bir uzun yol maliyetiniz 500 TL olabilirken, aynı aracın dizel modeliyle 200 TL olabilmektedir. Bu yüzden dizel motorlu araçlar çok tercih edilen araçlardandır; ancak konu ikinci ele gelince birçok sürücü adayı dizel araç almaktan çekinmektedir.

İkinci El Dizel Araçlar Konusunda Genel Algı Nedir?

Bugün gidip çevrenizdekilere “Şu markanın şu modelinin ikinci el dizelini buldum, sizce nasıldır? Alınır mı?” sorusunu yöneltecek olursanız; birçok kişiden “İkinci el dizel araç alınmaz. Sorun yaşarsın” cevabını alacaksınızdır. Ancak çoğu kişi neden alınmaması gerektiği konusunda kapsamlı bir açıklama yapamamaktadır. Genel anlamda böyle bir algı oluşmuştur ve bu durum doğru değildir. Elbette ki ikinci el dizel araçlar alınırken dikkatli olmak, ince eleyip sık dokumak ve seçimi iyi yapmak gerekmektedir; ancak bu ve aşağıda tavsiyede bulunulacak olan faktörler dikkate alındığında ikinci el dizel araç almakta hiçbir sakınca yoktur. Elbette ki dizel motorların bakımları, onarımları, çeşitli durumlardaki maliyetleri benzinlilere göre daha fazla olmaktadır ve bu yüzden en az maliyeti çıkartacak seçeneğin seçilmesi daha sağlıklı olacaktır. İkinci el dizel araçlarda, benzinlilere ek olarak aracın nasıl kullanıldığı da büyük önem taşımaktadır (tabi ki benzinli araçların da ne şekilde kullanıldığı, bakımlarının düzenli olarak yapılıp yapılmadığı gibi faktörler önemlidir; ancak dizel araçların benzinlilere göre daha hassas olduklarını unutmamak gerekir). Bir önceki sahibi veya sahiplerinin araca olan ilgileri, aracın periyodik bakımlarını düzgün şekilde yaptırıp yaptırmadıkları, araçta kullandıkları motor yağı, aracı doğru devirde kullanıp kullanmadıkları gibi faktörler büyük önem taşımaktadır. Aşağıda bu konulara ayrıntılı olarak değinilecek ve dizel araç alacak / satacak kişilerin kafalarındaki soru işaretleri ortadan kaldırılmaya çalışılacaktır.

Aracın Kaç Kilometrede Olduğu Ne kadar Önemlidir?

İkinci el araç alacak kişilerin kafalarındaki ilk soru “Araç kaç kilometrede?” olmaktadır. Günümüzde birçok ikinci el araç alım / satım firması veya internet sitesi mevcuttur. Bu sitelerde çeşitli arama özellikleri bulunmaktadır. İkinci el araç alımı için sitelere giriş yapan kullanıcıların ilk kriterleri genellikle kilometre olmaktadır. Kafalarında belirli bir limit oluşturmakta ve bu limite göre arama yapmaktadırlar. Bu durum elbette ki önemlidir. Özellikle aracını belirli bir süre kullandıktan sonra satma planı olan sürücüler, bir sonraki müşteriler de kilometreye dikkat edeceğinden düşük kilometreli araçlara yönelmektedir. Elbette ikinci el araçlarda kilometre değeri önemlidir. Araç ne kadar az kullanılmış ise, bazı noktalarında sorun çıkarma olasılığı o kadar az olmaktadır; ancak kilometreden daha önemlisi aracın ne şekilde kullanıldığıdır. Örnek vermek gerekirse, günümüzce birçok birey tarafından kullanılan taksilerin en azı 200-250 bin kilometrededir. Bir taksi sürücüsünün her 30000 kilometrede araç değiştirmesi pek olası değildir. Aldıkları taksilerin maliyetlerini çıkartmaları için o taksiler ile uzun yollar yapmaları gerekmektedir. Bu kadar yüksek kilometrelere sahip taksilerin birçoğu sorunsuz bir şekilde trafikte kullanılmaya devam etmektedir. Bu durum, ikinci el araçlarda (özellikle dizel araçlarda) kilometrenin önemli olduğunu; ancak dikkat edilmesi gereken ilk faktörün diğer noktalar olduğunu göstermektedir. 30000 km’de motor ömrünü tüketmiş dizel araçlar bulunmakla birlikte, 200000 km’de hala iyi seviyelerde çalışan dizeller de bulunmaktadır.

Alınacak Aracın Kullanımı Çok Önemlidir

İkinci el araçların çoğunda, özellikle yeni nesil dizellerde turbo motor kullanılmaktadır. Dizel turbo sistemlerinde egzozdan çıkan yanmamış gazın yeniden silindirlere gönderilerek burada yeniden kullanılması sağlanmaktadır. Bu durum da daha ekonomik kullanım ve daha iyi bir performans sağlamaktadır; ancak turbo motorlarda dikkat edilmesi gereken bazı durumlar bulunmaktadır. Örneğin dizellerde aracın çalıştırılmadan önce bir süre rölantide bekletilmesi (ısınma amaçlı) gerekmektedir. Diğer araçlarda bu ısınma işleminin yolda, sürüş sırasında gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Yine turbo araçlarda stop işleminin rölantide bir müddet çalıştırıldıktan sonra gerçekleştirilmesi daha sağlıklı olacaktır. Turbo dizellerde bir diğer önemli adım ise aracın kullanım devri olmaktadır. Benzinli araçlarda çoğu zaman kullanım devri yalnızca yakıtı etkileyecektir (çok uç noktalar haricinde), aracın sabit devirlerde kullanılması, aynı viteste ve aynı devirde gidilmesi, yüksek devirde kullanılması gibi faktörler motor ömrünü dizel motorlar kadar etkilememektedir. Ancak dizel motorlarda aracın kullanım devrinin düzenli olarak belirli devir aralıklarında olması motor ömrünü uzatıcı faktörler arasındadır. Bu devir aralığı bir çok turbo dizel için 1700-3500 aralığındadır. Bu durum da aracı kullanan kişiye bağlı olarak değişmektedir. Özellikle şehir içindeki kullanımlarda devir aralığının istenilen seviyelerde tutulmasına yönelik, uygun şekilde vites değiştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Ne yazık ki ülkemizin genelinde bu faktörler çok fazla dikkate alınmamaktadır. Dizel araçlar çoğu zaman benzinli araçlar gibi kullanılmakta, bu durumlar da motor ömrü açısından sorunlara yol açmaktadır.

Araçta Kullanılan Yakıt Kalitesi Büyük Önem Taşımaktadır

Bütün araçlarda olduğu gibi, dizel motorlu araçlarda da aracın ömrünün en uzun sürelere taşınmasındaki en önemli faktörlerden birisi yakıt kalitesidir. Dizel araçlarda kullanılan yakıtın kalitesine bağlı olarak motor ömründe değişiklikler görünebilmektedir. Dizel araç sahiplerinin doğru yakıt türünü seçmeleri, hem motor ömürlerini uzatıp performanslarını arttıracak ve iyi bir kullanım sunacak, hem de aracın satılması durumunda kolaylık sağlayacaktır. Ne yazık ki günümüzde birçok araç sürücüsü araçlarına gereken özeni göstermemektedir. Anlık olarak 1-2 kuruş yakıt tasarrufu sağlayan yakıtları tercih etmektedirler. Yakıt maliyeti önemlidir; ancak bu maliyet ileride ciddi motor hasarlarına yol açacak ve kazanca göre daha yüksek miktarda bir maliyet oluşturacaksa, tercih edilmemesi gerekmektedir. Kaliteli yakıt kullanımı her araçta önemlidir; ancak daha hassas olan ve onarımı daha maliyetli olan dizel motorlu araçlarda bu konuda daha dikkatli olunması gerekmektedir. Mecbur kalınmadıkça yakıt değişimi yapılmaması (tavsiye edilen yakıtın kullanılması) ve kaliteli yakıt kullanılması gerekmektedir.

Aracın Periyodik Bakımları Kilit Önem Taşımaktadır

Yukarıda çok yüksek kilometrelerdeki araçların hala ilk günkü gibi yüksek performansta çalıştıklarından; ancak bazı durumlarda çok düşük kilometrelerdeki araçların istenilen performansı vermediklerinden ve ileride ciddi sorunlar çıkardıklarından bahsettik. Bunu etkileyen faktörlerden bazıları, yine yukarıda da bahsedildiği gibi kullanım şekli, yakıt kalitesi vb. olarak açıklanabilir; ancak belki de en önemlisi aracın periyodik bakımlarının düzenli olarak yapılmasıdır. Dizel araçlarda her 10-15 bin kilometrede bir periyodik olarak bakımların gerçekleştirilmesi araç sağlığı açısından büyük önem arz etmektedir. Aracın bakım – onarım işlemleri ne kadar zamanında ve kaliteli olarak gerçekleştirilirse, aracın performansı ve ömrü o kadar yüksek olacaktır. Bu bakımların profesyonel kişilerce (yetkili servis vb.) yapılması da büyük önem arz etmektedir. Birçok kullanıcı araç bakımında yalnızca yüzeysel konuları dikkate almaktadır. Yapılmış olması için yapılan bakım ile gerçekten ilgilenilip yapılan bakım arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. Bu yüzden araç bakımlarının alanlarında bilgili ve araç sağlığını önemseyen kişilerce yapılması, bakım işlemleri esnasında mümkün olduğunca maliyetten kaçılmaması büyük önem arz etmektedir. Özellikle ikinci el dizel araç alınacağı zaman dikkat edilmesi gereken ilk nokta aracın geçmişi olmalıdır. Aracın periyodik bakımları aksatıldıysa çok düşük kilometrelerde dahi olsa motorda veya diğer noktalarda sorun çıkması olasıdır. Bu durum o anda görülmese bile ileride sorun oluşabilmektedir. Örneğin henüz 40000 kilometrede olan; ancak gerekli özen gösterilmeyen, bakımları tam olarak yapılmayan araçları tercih etmek yerine daha yüksek kilometrelerde; ancak bakımları düzenli olarak gerçekleştirilmiş, kullanımına özen gösterilmiş araçları tercih etmek daha sağlıklı olacaktır.

Araç Alınırken Kontrollerin En iyi Şekilde Yapılması Gerekmektedir

Yukarıda belirtilen etmenler dikkate alındığında ikinci el dizel araç alım / satımında herhangi bir sorun yaşanmayacaktır. Alım işlemleri öncesinde de bu kontrollerin yetkili ve alanlarında bilgili kişiler tarafından yapılması büyük önem arz etmektedir. Herhangi bir sanayide, alım kriterlerini benzinli araçlar gibi düşünen ve ona göre kıyaslama yapan kişiler tarafından yapılan kontroller çoğu zaman sağlıklı olmayacaktır. Bu kontrollerin mümkünse uzun yıllardır bu alanda faaliyet gösteren yetkili servisler tarafından, değilse de bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından itinayla gerçekleştirilmesi doğru olacaktır.

kaynak

[Uğur DAĞ]

Neden tehlikeli olsun kontrolleri iyi yapıldıysa. Ha ama ilk aracını alacaklar için tehlikeli olabilir. Benzinli motordan daha nazlıdır. Bir büyüğüm dizel araç şoförü kullanır derdi. Onun için ilk aracını alacak olanlar iki kez düşünmeli dizel alırken.