Alkolün sürücülük üzerindeki etkileri

Alkolün beyin üzerindeki ani etkileri, tüketilen miktara bağlı olarak ya baskılayıcı [depressing] ya da uyarıcı [stimulating] özellik gösterir. Her iki durumda da Alkol, daha zayıf muhakeme yeteneği, daha uzun tepki süresi, daha düşük dikkat ve daha Bulanık görmeye yol açarak çarpışma ihtimalini arttıran zararlı etkiler doğurur. Fizyolojik Olarak da alkol kan basıncını düşürüp bilinci baskılar ve solunumu yavaşlatır. Alkol ayrıca ağrıyı azaltıcı ve uyuşturucu özelliklere sahiptir.

Kan alkol konsantrasyonunun düşük düzeyde olması bile muhakemeyi bozabilir ve çarpışmariskini arttırabilir. Ancak, kak düzeyinin artmasıyla birlikte alkolün etkisi de giderek kötüleşmekte, sadece muhakeme ve tepki süresi zarar görmekle kalmayıp görüş de  bozulmaktadır. Çarpışma sonuçları üzerindeki doğrudan etkisinin yanı sıra alkolün emniyet kemeri takma, kask kullanma ve hız seçimi gibi sürücü güvenliği ile ilgili diğer davranışları da etkilediğine inanılmaktadır. Bu el kitabında alkolden başka diğer uyuşturucu maddelerle ilgili detaylı bilgilere özellikle yer verilmemiş olmakla birlikte, alkol kullanımının, kısmen bireyin kendini tutma, engelleyebilme [inhibition] becerisini azaltma eğilimine bağlı olmak kaydıyla, sürüş performansını etkileyebilecek diğer uyuşturucuların kullanımı ile bir arada görülme sıklığının yüksek olduğu bilinmektedir.

Alkolün çarpışma riski üzerindeki etkileri 

Alkolün neden olduğu zararlı etkiler, sürücü, binici ve yayaların çarpışmaya karışma riskini önemli ölçüde etkilemekte, bunun, motorlu taşıtların yaygın olduğu ülkelerdeki karayolu çarpışmalarına yol açan etmenler arasında en önemlilerinden biri olduğu sürekli olarak rapor edilmektedir.

Alkollü içki içen sürücüler, kanlarında alkol olmayan sürücülere kıyasla daha yüksek bir çarpışma riskine sahiptir ve bu risk kanda alkol oranının artışına paralel olarak artmaktadır. Motosiklet sürücüleri için 0,05 g / 100 ml’nin üzerindeki kak düzeyinin, sıfır kak oranına kıyasla çarpışma riskini 40 kat arttırdığı tespit edilmiştir.

 Alkolün çarpışma sonrası etkileri

Bir önceki bölümden de anlaşıldığı üzere alkol sürüş performansını tehlikeye atarak karayolunda çarpışma riskini arttırmaktadır. Ancak alkolün, çarpışmayı izleyen süreçte de akılda tutulması gereken önemli etkileri vardır.

Alkol oranı nasıl ölçülür?

Alkol ve karayolunda meydana gelen bir çarpışma arasında bir bağ olup olmadığının anlaşılabilmesi için kan alkol konsantrasyonunun bilinmesi gerekmektedir. Alkolün çarpışmalardaki rolünün incelenebilmesi ise, meydana gelen çarpışmada alkolün nedensel bir rol oynadığı durumlarla bu tür bir rol oynamadığı durumların birbirinden ayırt edilmesini gerektirmektedir. Bir çarpışmanın belirli bir neden ya da nedenlere dayandırılması genelde zor olsa da, bir çarpışmanın alkolle bağlantılı olup olmadığına ilişkin karar ölçütü, eğer çarpışmaya karışan yol kullanıcılarının kan dolaşımında alkol bulunduysa bunun ne kadar olduğuna bağlı olmaktadır. Kan dolaşımında bulunan alkol miktarı, az miktarda kan ya da idrar numunesi test edilerek ya da solumayla dışarı verilen hava analiz edilerek ölçülebilir. Kan dolaŞımındaki alkol miktarı Kan Alkol Konsantrasyonu ile tanımlanmaktadır. KAK ölçümü genellikle Şu birimlerle ölçülmektedir:

 gram cinsinden 100 mililitre kanda bulunan alkol (g/100 ml)

miligram cinsinden 100 mililitre kanda bulunan alkol (mg/100 ml)

gram cinsinden 1 desilitre kanda bulunan alkol (g/dl)

miligram cinsinden 1 desilitre kanda bulunan alkol (mg/dl)

Ya da diğer uygun ölçümler.

Nefes alkol konsantrasyonu (nak) [brac-breath alcohol concentration] ise soluma esnasında dışarı verilen nefesin 210 litre ya da 210 mililitre hacmine eşit miktarında bulunan alkolün ağırlığıdır. Nefes alkol konsantrasyonu ve kak arasında bilinen bir ilişki vardır ve  bu sayede nefes alkol konsantrasyonu testiyle bulunan sonucun kak ölçümünde neye denk geldiği, dolayısıyla da vücuda ne düzeyde zarar vermiş olduğu bilinebilmektedir.

Kanda ne kadar alkol bulunduğu bir hastane laboratuarında doğrudan doğruya ölçülebilir. Öte yandan denetimler sırasında kak düzeyi genelde daha yaygın olarak kullanılan ve alkolmetre olarak adlandırılan bir cihazla nefesteki alkol oranının ölçümünden tahmin edilmektedir (farklı cihazlarda, nak ölçümünü kak ölçümüne dönüştürmek için farklı katsayılar kullanılabileceği akılda tutulmalıdır).

Kandaki alkol ve nefesteki alkol düzeyi arasında tam bir denklik vardır (20). Genellikle karayolu güvenliği ile ilgili uygulamalarda, uygulama kolaylığından dolayı nak ölçümü daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Alkol zehirlenmesi, acil servis birimlerindeki eğitimli tıp personeli tarafından, klinik belirti ve semptomlara dayalı olarak da ölçülebilir.