Genel Araştırma

Doğal Gazlı Motorun Çalışma Prensibi LNG yakıt sisteminin çalışması LPG ve Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) çalışma şekillerine göre benzerlik oluştuğundan; LPG ve doğal gazı, taşıtlarda yakıt olarak kullanmak için birbirine benzeyen dönüşüm sistemleri kullanılmaktadır. Yakıt seçme düğmesinden seçilen yakıt tipine göre sisteme monte edilmiş elektro valfler benzin veya LNG’ye yol vermektedir. Yakıt seçme düğmesi LNG pozisyonuna alındığında benzin hortumu üzerinde bulunan elektro valf benzinin karbüratör veya enjeksiyon sistemine gitmesini engeller. LNG depo içerisinde bulunan bir elektrik motoru sayesinde sistemde dolaştırılır Regülatör üzerinde bulunan elektro valf kontak anahtarına bağlı olduğu için açılır ve LNG regülatör içerisinde bulunan hazneye dolar. Regülatöre dolan gazın basıncı düşürülerek alçak basınç borusu ve gaz ayar vidasından geçerek miksere (gaz karıştırıcı) ulaşır. Mikserde hava ile karışarak emme manifoldu içine dolar. Motora marş yapılması ile emme manifoldunda bulunan LNG silindir içerisinde yakılarak kullanılır. Eğer belirli bir süre marş yapılmasa yüksek basınç hattına ve regülatör üzerinde bulunan elektro valf kapanarak gaz geçişi engellenir. Bu durum regülatörün içinde bulunan gazın emme manifolduna dolmasını engellemek ve gaz kaçaklarının önüne geçmek için yapılmaktadır. Kontak anahtarı açıldıktan 2 saniye sonra motor marş yapılır. Marş anında motorun yakıt sisteminin özelliğine göre mikser veya enjektörlerden gaz emme manifolduna verilir. Depoda bulunan LNG depoda bulunan pompa sayesinde regülatöre gelir. Regülatörde istenilen miktarda emme manifolduna girer. Sıvı halde bulunan LNG emme manifoldunda hemen buharlaşmaz ve silindir içine sıvı halde girebilir. Bu nedenle de motor çalışmayabilir. LNG sistemlerinde motor ilk çalıştırma anında bir müddet benzin ile çalıştırılır. Bu sayede motorun soğutma suyu ısınarak regülatörü ısıtır ve regülatör içinde bulunan sıvı LNG manifold içine gaz halde girer. Regülatör ısındıktan sonra motor daha rahat çalıştırılır. CNG yakıt sisteminin çalışması Basınçlı depo edilen doğal gaz (CNG) daha farklı sistemler kullanılarak otomobil ve büyük araçlarda alternatif yakıt olarak kullanılmaktadır. Sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) ile çalışan araçlarda yakıt tüplerin az yer kaplaması için döşeme altına monte edilmektedir. Yüksek basınçlı tüplerde bulunan sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) yüksek basınç borusunun üzerinde bulunan filtreden geçer. Gaz, basıncın düşürüldüğü yüksek basınç regülatörüne gönderilir. İkinci bir regüle edici valf olan düşük basınç regülatörü basıncı daha da düşürür ve gaz kontrol valfine uygun bir besleme basıncı düzeyine indirir. Kontrol valfi, gazı motorun soğutma suyundan yararlanarak ısıtır. Sistemde ani basınç düşüşü, gaz kaçağı gibi durumlar olduğunda sistemi otomatik olarak kapatacak şekilde tasarlanmıştır. Doğalgaz (CNG) Kullanım Alanları Birçok batı ülkesinde doğal gazın araçlarda kullanımı ile ilgili çalışmalar ve araştırmalar büyük bir hızla devam etmektedir. Dolayısı ile motorlu araçlarda doğal gazın kullanımı da hızla artmaktadır. Doğal gaz buji ile ateşlemeli motorlarda kullanıma uygun olduğu halde son yıllarda dünyada ve ülkemizde dizel motorlu araçlarda ikincil yakıt olarak kullanımı yaygınlaşmaktadır. CNG Kullanan Araçlar şunlardır: Otomobiller, Şehir içi ve şehirlerarası otobüsler, Şehir içi lojistik araçları, araç filoları, Çöp kamyonu, yol süpürgesi gibi araçlar, Ağır vasıtalar, askeri ve kamu hizmet araçları, Deniz ve kanalda çalışan tekne, feribot, deniz taksileri, Trenler, motosikletler, triportörler, Uçaklar ve her türlü apron araçları, İş makineleri ve hafriyat kamyon filoları, forkliftler. Dünyada ve Türkiye’de CNG Politikaları Dünya’da CNG Araç Parkı (Kasım’07) : Otobüs : 167.342 Kamyon : 146.001 Diğer araçlar : 7.352.294 Toplam : 8.537.355 Motorsiklet v.d. : 871.718 istasyonu, 6 şehir içi otobüs istasyonu, 5 CNG taşıma istasyonu ve CNG istasyonları bulunmaktadır. Araç üretimi olarak 4 otobüs üreticisi ve 1 panelvan üreticisi ile 3 CNG kiti üreticisi faaliyettedir. Günümüzde Türkiye’de 30.000 den fazla motorlu araçta doğal gaz, yakıt olarak kullanılmaktadır. Türkiye dünyanın en büyük doğal gaz kaynaklarının % 70’ine boru hatları ile bağlıdır. Bu açıdan doğal gazın arz güvenliği yüksektir. Bazı araçlarda sadece CNG kullanılırken bazı uzun mesafe taşıtlarında, kamyon ve transit yolcu taşımacılığı yapan otobüslerde LNG kullanılabilmektedir. CNG, son yıllarda ana yakıt olarak kabul edilmekle birlikte binek araçlarda alternatif yakıt olarak da tercih edilmektedir. Sadece CNG ile çalışan birçok araç modeli bulunmaktadır. Otobüsler ve kamyon gibi ağır araçlarda ise CNG tek yakıt olarak tercih edilmektedir. Son yıllarda CNG motorları yüksek teknolojik seviyeye ulaşmıştır.